Μπορεί ένα ταμπόν να "χαθεί" μέσα μου;

Πολλά κορίτσια ανησυχούν μήπως το ταμπόν «χαθεί» μέσα τους, αλλά η αλήθεια είναι ότι αυτό είναι απλά αδύνατο. Όταν εισάγετε ένα ταμπόν, μένει στον κόλπο. Η μόνη άλλη έξοδος είναι διαμέσου του τραχήλου της μήτρας, στην κορυφή του κόλπου, αλλά το στόμιο του τραχήλου είναι πολύ μικρό για να χωρέσει το ταμπόν. Μόνο αίμα και σπέρμα μπορεί να περάσει από το στόμιο αυτό. Όλα τα ταμπόν έχουν ένα κορδονάκι στην άκρη τους, το οποίο παραμένει έξω από το σώμα σας, για την εύκολη αφαίρεσή τους οποιαδήποτε στιγμή. Τα ταμπόν είναι αποτελεσματικά και πρακτικά διότι δεν μπορείτε να τα αισθανθείτε κατά τη διάρκεια της περιόδου. Αυτό όμως το πλεονέκτημα καθίσταται εύκολα και μειονέκτημα, καθώς ενδέχεται να βάλετε κάποιο ταμπόν, ξεχνώντας να αφαιρέσετε το προηγούμενο. Στην περίπτωση αυτή το προηγούμενο ταμπόν συμπιέζεται και «σφηνώνει» στην κορυφή του κόλπου και είναι δύσκολο να το αφαιρέσετε μόνη σας. Τότε πρέπει να ζητήσετε τη βοήθεια του γυναικολόγου σας. Επίσης, πρέπει να το αφαιρέσετε σε περίπτωση που δείτε δύσοσμες κολπικές εκκρίσεις ή πόνο στην κοιλιά.

Σύνδρομο τοξικού σοκ
Σε μερικές -ευτυχώς πολύ σπάνιες- περιπτώσεις, το ξεχασμένο ταμπόν μολύνεται από βακτήρια (συνήθως σταφυλόκοκκο) όταν μείνει για μεγάλο χρονικό διάστημα. Αυτά τα βακτήρια πολλαπλασιάζονται και μπορεί να μπουν στην κυκλοφορία του αίματος και να προκαλέσουν μεγάλη αδιαθεσία. Τα συμπτώματα του τοξικού σοκ εμφανίζονται ταχύτατα και περιλαμβάνουν υψηλό πυρετό, έμετο, διάρροια, μυϊκούς πόνους και εξάνθημα που μοιάζει με έγκαυμα από τον ήλιο. Αν παρουσιάσετε τέτοια συμπτώματα και φοράτε ταμπόν, αφαιρέστε το επειγόντως και αναζητήστε ιατρική βοήθεια. Το τοξικό σοκ μπορεί συνήθως να αντιμετωπιστεί με επιτυχία με τη χορήγηση αντιβιοτικών, αρκεί να διαγνωστεί έγκαιρα.

Θέλω να πάω διακοπές. Μπορώ να καθυστερήσω την περίοδό μου;

Υπάρχουν φορές που είναι άβολο και ανεπιθύμητο να έχετε περίοδο, όπως κατά τη διάρκεια των διακοπών. Ωστόσο, εάν παίρνετε αντισυλληπτικά χάπια, είναι δυνατό να καθυστερήσετε την περίοδό σας, ξεκινώντας ένα νέο κουτί αμέσως μετά την ολοκλήρωση του προηγούμενου. Ο τρόπος για να το κάνετε αυτό διαφέρει ανάλογα με το είδος του χαπιού που παίρνετε. Αν παίρνετε τα λεγόμενα μονοφασικά αντισυλληπτικά, συνήθως παίρνετε ένα χάπι την ημέρα για 21 ημέρες και διακόπτετε τη λήψη για μια εβδομάδα, στην οποία συνήθως έρχεται η περίοδος. Αν θέλετε να καθυστερήσετε την περίοδο, απλώς δεν διακόπτετε τη λήψη και παίρνετε δεύτερο κουτί αμέσως μετά το πρώτο. Μετά τη λήψη του δεύτερου κουτιού, και τη διακοπή μιας εβδομάδας, έρχεται η περίοδος. Στα πολυφασικά αντισυλληπτικά, τα χάπια έχουν διαφορετική περιεκτικότητα ορμόνης και είναι απολύτως απαραίτητο να τα παίρνετε με τη σωστή σειρά. Αυτά συνήθως είναι 28, και τα τελευταία 7 είναι συνήθως «ανενεργά». Αν θέλετε να καθυστερήσετε την περίοδο, αντί για αυτά τα 7 χάπια, πρέπει να συνεχίσετε με το επόμενο κουτί με τη σειρά. Δεν θα πρέπει να παίρνετε περισσότερο από δύο κουτιά των χαπιών καθώς το ενδομήτριο (ο εσωτερικός χιτώνας της μήτρας) με την επίδραση των οιστρογόνων διογκώνεται και ενδέχεται να αιμορραγεί ακανόνιστα (αιμορραγία εκ διαφυγής). Η λήψη περισσότερων από δύο πακέτα μαζί μπορεί επίσης να προκαλέσει φούσκωμα ή πόνους στην κοιλιά.

Η άλλη επιλογή που έχετε για να καθυστερήσετε την περίοδό σας, είναι η λήψη χαπιών που περιέχουν την ορμόνη νορεθιστερόνη. Η νορεθιστερόνη «σταθεροποιεί» το ενδομήτριο για να μην αιμορραγήσει ως περίοδος. Μπορείτε να την λαμβάνετε για βραχύ χρονικό διάστημα. Για το φάρμακο αυτό είναι σημαντικό να γνωρίζετε ότι δεν πρέπει να χορηγείται σε γυναίκες με ιστορικό θρομβώσεων και ότι δεν δρα ως αντισυλληπτικό.

Έχω αίμα μετά την περίοδο. Τι μπορεί να συμβαίνει;

Πολλές γυναίκες έχουν κατά καιρούς ανησυχήσει βλέποντας λίγο αίμα στη μέση του κύκλου. Τις περισσότερες φορές η μικρή αυτή αιμορραγία είναι φυσιολογική. Καλείται μεσοκυκλική αιμόρροια και οφείλεται στην ωορρηξία. Στην ωορρηξία, γίνεται ρήξη του ωοθυλακίου, του μικρού κυστιδίου που περιέχει το ωάριο, και ενδέχεται να ραγεί μαζί και κάποιο μικρό αγγείο. Το λίγο αυτό αίμα από το αγγείο μεταφέρεται μέσω της σάλπιγγας μαζί με το υγρό που περιέχει το ωάριο στη μήτρα και από εκεί εξέρχεται στον κόλπο. Εμφανίζεται συχνότερα με τη μορφή σταγόνων που λερώνουν το εσώρουχο ή το χαρτί στο σκούπισμα. Η σταγονοειδής αυτή αιμόρροια δεν χρειάζεται καμία αντιμετώπιση. Μερικές όμως φορές η αιμορραγία μεταξύ των περιόδων κρύβει κάποια αιτία που χρήζει διερεύνησης και αντιμετώπισης, όπως:

+ Υπερπλασία του ενδομητρίου (πάχυνση του εσωτερικού χιτώνα της μήτρας) λόγω αυξημένης κυκλοφορίας οιστρογόνων στο αίμα. Αφορά συνήθως παχύσαρκες γυναίκες, γυναίκες με σακχαρώδη διαβήτη ή υπέρταση ή γυναίκες που λαμβάνουν ειδικά φάρμακα για τον καρκίνο του μαστού. Η θεραπεία βασίζεται είτε σε χορήγηση φαρμάκων ή σε απόξεση της μήτρας.
+ Πολύποδας της μήτρας.
+ Ινομύωμα της μήτρας.
+ Καρκίνος του ενδομητρίου.

Πονάω κατά τη διάρκεια της επαφής. Τι μπορεί να φταίει;

Ο έντονος πόνος που εμφανίζεται συνήθως κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής και ίσως λίγο μετά ονομάζεται δυσπαρευνία και αποτελεί ένα σημαντικό πρόβλημα για την υγεία της γυναίκας, που την οδηγεί συνήθως στο γυναικολόγο της. Η επώδυνη επαφή μπορεί να οφείλεται σε:

+ Ρήξη του παρθενικού υμένα κατά τη διάρκεια της πρώτης σεξουαλικής επαφής.
+ Μειωμένη εφύγρανση του κόλπου από έλλειψη “προκαταρτικών”.
+ Φλεγμονή των έξω και έσω γεννητικών οργάνων από μικρόβια (αιδοιίτιδα, κολπίτιδα, τραχηλίτιδα) ή των αδένων του αιδοίου (βαρθολινίτιδα).
+ Συγγενή ανωμαλία των γεννητικών οργάνων που διαταράσσει την ανατομία της περιοχής.
+ Ενδομητρίωση (παρουσία ενδομητρικού ιστού εκτός της μήτρας).
+ Μεγάλους όγκους της μήτρας ή των ωοθηκών (ινομυώματα, κύστεις).
+ Τραυματισμούς ή εκδορές των γεννητικών οργάνων.
+ Συμφύσεις (μεμβράνες από συνδετικό ιστό) μέσα στην κοιλιά από προηγούμενες επεμβάσεις.
+ Ατροφία του κόλπου μετά την εμμηνόπαυση που προκαλεί ξηρότητα.
+ Ψυχολογικά αίτια (ψυχρότητα ή μείωση της σεξουαλικής επιθυμίας) που οδηγούν σε μείωση της ύγρανσης του κόλπου κατά την επαφή.

Είχα ένα "ατύχημα" κατά τη διάρκεια της επαφής. Τι μπορώ να κάνω για να μην μείνω έγκυος;

Είναι πλέον γνωστή η χρησιμότητα του προφυλακτικού στην προστασία από ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη και από σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα. Παρέχει αποτελεσματική αντισύλληψη, ιδιαίτερα σε γυναίκες που για κάποιο λόγο δεν μπορούν να πάρουν αντισυλληπτικά χάπια. Ωστόσο μερικές φορές, ενδέχεται κάποιο προφυλακτικό να σπάσει ή να βγει κατά τη διάρκεια της επαφής, και μικρή ποσότητα σπέρματος να βγεί στον κόλπο. Η πιθανότητα εγκυμοσύνης ασφαλώς αν και μικρή, είναι υπαρκτή. Για να εξασφαλιστεί η “επείγουσα” αυτή αντισύλληψη, μπορείτε να πάρετε το λεγόμενο “χάπι της επόμενης μέρας“. Το χάπι αυτό περιέχει προγεσταγόνο (την ορμόνη λεβονογεστρέλη), η οποία εμποδίζει αφενός την γονιμοποίηση του ωαρίου, και την εμφύτευσή του στη μήτρα αφετέρου, προκειμένου να μην υπάρξει κύηση. Το χάπι αυτό είναι αποτελεσματικό αν ληφθεί εντός 72-120 ωρών (ανάλογα με το σκεύασμα) από την σεξουαλική επαφή. Η αποτελεσματικότητά του είναι πολύ υψηλή (φτάνει το 95% τις πρώτες 24 ώρες), αλλά ΠΡΟΣΟΧΗ: δεν πρέπει να το παίρνετε χωρίς την σύσταση του γυναικολόγου σας, και δεν αποτελεί μέθοδο τακτικής αντισύλληψης. Ενδέχεται μετά τη λήψη του να βιώσετε κάποια ανεπιθύμητα συμπτώματα, όπως να έχετε κολπική αιμόρροια, πονοκέφαλο, ευαισθησία στο στήθος και ενδεχομένως ναυτία και τάση προς έμετο. Ευτυχώς, τα συμπτώματα αυτά υποχωρούν εντός μερικών ωρών.

Μάθετε για το χάπι της επόμενης μέρας

Τι πρέπει να κάνω για να αποφύγω τις κολπίτιδες;

Η κολπίτιδα, είναι φλεγμονή του κόλπου από μικροοργανισμούς, συνήθως βακτήρια και μύκητες. Είναι πολύ συχνή στις γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας, και έχει αρκετά ενοχλητικά συμπτώματα. Για την αποφυγή της κολπίτιδας, πρέπει να υιοθετήσετε κάποιες καθημερινές συνήθειες για την υγιεινή σας:

+ Να φοράτε βαμβακερά εσώρουχα και να αποφεύγετε τα στενά παντελόνια, ειδικά το καλοκαίρι.
+ Το καλοκαίρι να μην κάθεστε με βρεγμένο μαγιό για πολλή ώρα.
+ Να μην χρησιμοποιείτε για την προσωπική σας υγιεινή σαπούνια και αφρόλουτρα στην ευαίσθητη περιοχή. Να χρησιμοποιείτε μόνο τα προϊόντα που συστήνει ο γυναικολόγος σας.
+ Να αλλάζετε συχνά τα σερβιετάκια και τα ταμπόν σας.
+ Να αποφεύγετε τη μακροχρόνια και άσκοπη χρήση αντιβιοτικών.
+ Να καταναλώνετε γιαούρτι που περιέχει προβιοτικά που προστατεύουν την φυσιολογική χλωρίδα του κόλπου.
+ Να έχετε μια ισορροπημένη διατροφή χωρίς ζάχαρη και αλάτι.
+ Να χρησιμοποιείτε προφυλακτικό για την αποφυγή των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων φλεγμονών.

Μάθετε για τις κολπίτιδες

Ακούω συνεχώς για τον ιό HPV. Τι ακριβώς είναι;

Ο ιός HPV είναι ο ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων. Ενοχοποιείται για την εμφάνιση του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, αλλά και άλλων, πιο αθώων καταστάσεων, όπως τα κονδυλώματα. Ο ιός μεταδίδεται συνήθως με τη σεξουαλική επαφή και η λοίμωξη που προκαλεί στη γυναίκα ανιχνεύεται εύκολα με το τεστ Παπανικολάου. Ο ιός μένει δια βίου στο σώμα χωρίς να προκαλεί συμπτώματα ή να ανιχνεύεται και αναζωπυρώνεται σε καταστάσεις που εξασθενίζουν το ανοσοποιητικό σύστημα (ιώσεις, άγχος, έντονη σωματική και ψυχολογική κόπωση).

Μια ομάδα περίπου 30-40 υπότυπων του ιού μεταδίδονται μέσω σεξουαλικής επαφής και μολύνουν την περιοχή των γεννητικών οργάνων. Μερικές μορφές του HPV (συνήθως οι τύποι 6 και 11) μπορούν να προκαλέσουν κονδυλώματα, που δεν είναι καρκινογόνα. Ωστόσο, άλλες μορφές του ιού που επίσης επηρεάζουν τα γεννητικά όργανα, δεν προκαλούν κανένα σύμπτωμα. Συνεχής μόλυνση με τις επικίνδυνες μορφές του ιού (υπότυποι 16, 18, 31, 45, 33, 35, 39, 51, 52, 56, 58, 59, και 68) μπορεί να προκαλέσει ενδοεπιθηλιακή νεοπλασία τραχήλου, ενδοεπιθηλιακή νεοπλασία του αιδοίου, ενδοεπιθηλιακή νεοπλασία του πέους και ενδοεπιθηλιακή νεοπλασία του πρωκτού.

Αυτές είναι προ-καρκινικές καταστάσεις και ενδέχεται να εξελιχθούν σε καρκίνο. Σχεδόν στο 99% των περιπτώσεων ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας προϋποθέτει υπάρχει μόλυνση από τον ιό HPV. Ευτυχώς για να εξελιχθούν οι ενδοεπιθηλιακές νεοπλασίες σε καρκίνο, περνάνε πολλά χρόνια (περίπου 20), και τις ανιχνεύουμε πολύ νωρίς και τις θεραπεύουμε πριν εξελιχθούν. Η χρήση προφυλακτικού προστατεύει κατά μεγάλο ποσοστό από την μετάδοση του ιού. Άλλοι τρόποι προστασίας από τον ιό, είναι η διακοπή του καπνίσματος, η ισορροπημένη διατροφή, η άσκηση και η αποφυγή στρεσσογόνων καταστάσεων. Τα τελευταία χρόνια, στα πλαίσια της πρωτογενούς πρόληψης, έχει αναπτυχθεί εμβόλιο για την προστασία από τον ιό.

Το εμβόλιο για τον HPV είναι ασφαλές; Πόσο αποτελεσματικό είναι;

Έχει εγκριθεί η χρήση δύο εμβολίων (Gardasil, Cervarix), τα οποία αποτρέπουν την μόλυνση από τους πιο συχνούς καρκινογόνους τύπους του ιού HPV. Ο εμβολιασμός γίνεται σε 3 δόσεις και με τη δημιουργία προστατευτικών αντισωμάτων προφυλάσσει από τους υποτύπους 16 και 18 κατά 100%, δηλαδή τους δυο συχνότερους υποτύπους του HPV που ευθύνονται συνολικά για το 70% των περιπτώσεων καρκίνου του τραχήλου της μήτρας.

Τα εμβόλια εκτός από τους καρκινογόνους υποτύπους, προστατεύουν και από τους υποτύπους που προκαλούν κονδυλώματα. Τα εμβόλια, όπως φαίνεται από την δεκαετή ήδη χρήση τους, είναι πολύ ασφαλή. Οι μόνες παρενέργειες που έχουν είναι ένα ελαφρύ τσούξιμο ή μικρής έντασης πόνος στο σημείο του εμβολιασμού. Προς το παρόν, το εμβόλιο χορηγείται μόνο σε γυναίκες, αλλά, επειδή και οι άνδρες είναι φορείς του HPV, κάποια στιγμή στο μέλλον θα χρειαστεί να εμβολιαστούν και αυτοί.

Ο εμβολιασμός για τον HPV αποτελεί πλέον από το 2008 μέρος εθνικού προγράμματος και καλύπτεται από τα περισσότερα ασφαλιστικά ταμεία για τις ηλικίες 9-26. Οι μελέτες δείχνουν ότι ο συνδυασμός του εμβολιασμού με τον τακτικό προληπτικό έλεγχο με το τεστ Παπανικολάου μπορεί να μειώσει την εμφάνιση καρκίνου του τραχήλου της μήτρας κατά 94%. Συνεπώς πρέπει να τονιστεί ότι οι γυναίκες που έχουν εμβολιαστεί, πρέπει να συνεχίσουν να ελέγχονται με το τεστ Παπανικολάου.

Γυναικολογία